Nagradu Francuske akademije kojom počinje tradicionalna jesenja književna sezona, koja se dodeljuje još od 1915. godine, a među njenim laureatima su Mišel Turne, (Michel Tournier) Paskal Kinjar, Ameli Notomb (Amelie Nothomb), za 2011. godinu dobio je ratni dopisnik i pisac Sorž Šalandon (Sorj Chalandon) za roman „Povratak u Kilibegs“ (Retour a Killybegs) u izdanju Grasea (Grasset).

Šalandon je 30 godina proveo kao ratni dopisnik Liberasjona (Liberation), bio je član uređivačkog kolegijuma popularnog satiričnog lista „Okovani patak“ (Le Canard enchaine). Izveštavao je iz Avganistana, Iraka, Somalije, više puta je nagrađivan kao ratni reporter. Kao romanopisac, ratni reporter Liberasjona Sorž Šalandon debituje 2005, a već naredne, 2006. godine dobija nagradu „Mediči“ za svoju drugu knjigu „Obećanje“ (Une promesse). Njegov treći roman „Moj izdajnik“ (Mon traitre) posvećen je oružanoj pobuni u Severnoj Irskoj. Roman za koji je dobio ovogodišnju nagradu Francuske akademije „Povratak u Kilibegs“ ponovo nastavlja temu IRE.
Za prototip glavnog junaka oba ova romana poslužio mu je Donas Donaldson, bivši lider Republikanske partije Severene Irske „Šin Fejn“ (Sinn Fein) i dugogodišnji agent britanske vlade, ubijen 2006. godine. Sorž Šalandon prikazuje bivšeg „heroja otpora“ kao duhovno opustelog, umornog od svakodnevnog skrivanja. „Povratak u Kilibegs“ je ispovest izdajnika, opširna priča kojom je obuhvaćen sav njegov život.
Istražujući život i delo svog književnog junaka, ratni reporter i pisac je istovremeno postao odani privrženik irske kulture. I to toliko, da žiri Francuske akademije ovog puta nije uspeo da ostane dosledan u svojoj frankofonskoj jezičkoj politici u okviru koje se nedavno na sajtu Akademije pojavio i blog u kojemu akademici istupaju protiv upotrebe različitih anglicizama. Tako na primer, na blogu možemo naići na upozorenje da se ne koristi izraz „bestof“, koji su Francuzi prilagodili da pišu kroz defis, pa čak sa dva f. Kad, gle čuda: oni nagradiše roman u čijem nazivu je engleski naziv Killybegs (na irskom dijalektu ta ribarska luka se naziva Na Cealla Beaga). Jedno od pretendenata na nagradu bilo je i delo Žana Rolena „Otmica Britni Spirs“.

Autor: Branko Rakočević
Datum: 31, 10, 2011.