U Čurugu je 28. oktobra 2009. godine osnovano Memorijalno društvo “Racija 1942” sa ciljem očuvanja sećanja na žrtve racije i genocida, da potpomogne istraživačke delatnosti te prikupljanje i sistematizaciju podataka o događajima vezanim za period racije 1942. godine i da podiže društvenu svest i razumevanje svih oblika genocida tokom Drugog svetskog rata i ukaže na pogubnost nacističke i fašističke ideologije.
Na osnivačkoj skupštini za predsednika Memorijalnog društva “Racija 1942.” izabran je Milan Radomir iz Čuruga, za sekretara Jasmina Mina Jurišin iz Žablja, a Stevan Milin iz Čuruga za zamenika predsednika.
Na osnivačkoj Skupštini inicijator, Milan Radomir je podsetio prisutne da je ideja o osnivanju Memorijalnog društva potekla nakon promocije knjige Aleksandra Veljića “Racija-zaboravljeni genocid” održane u Čurug 12. februara 2009. godine, ali se čekalo na stupanje na snagu Zakona o udruženjima, koji je stupio na snagu 24. oktobra ove godine.
Racija je naziv za nezapamćene zločine u Šajkaškoj (jugoistočni deo Bačke) i Novom Sadu u januaru 1942. godine.
Racija je počela 6. januara u Čurugu. Te noći je počeo pokolj nevinog, u prvom redu srpskog, zatim jevrejskog, romskog i stanovništva drugih nacionalnosti. Pokolj je trajao preko Božićnih praznika i proširio se na Žabalj, Gospođince, Đurđevo, Novi Sad i druga mesta da bi se završio 31. januara u Bečeju. Nevine stanovnike, odrasle muškarce i žene i mlađe, čak i odojčad koju su razbijali o zidove i kamione, ubijali mađarski vojnici, žandari, policija i njihovi pomagači meštani. Potom su ih kolima nosili (u zavisnosti od mesta zločina) na živu Tisu, Jegričku baru, Dunav te ih bacali pod led da se nikom ni grob nezna. Prema nepotpunim podacima u celoj raciji je poubijano između 7000 i 12000 osoba, među kojima 300 dece do 10 godina starosti i preko 150 osoba starijih od 70 godina.
Međutim, podaci o ovom stravičnom genocidu su još uvek nepotpuni, a neki su iskrivljeni i prećutkivani od strane komunističke vlasti.
Predsednik Memorijalnog društva, Milan Radomir kaže da će prva akcija društva biti da u saradnji sa Opštom zemljoradničkom zadrugom “Čurug” iz Čuruga izvrši adaptiranje “Topalovog magacina” u centru sela i njegovog preurđenja u stalnu muzejsku postavku posvećenu sećanju na žrtve Racije u Čurugu i celoj Šajkaškoj.
U ovoj zgradi su Hortijevi fašisti na Badnje veče 1942. godine zatvorili, a zatim mučili i ubili preko 500 nevinih čuružana.
Predsedništvo memorijalnog društva „Racija 1942”
Autor: Lazar R. Kaćanski
Datum: 28, 10, 2009.