Na današnji dan 2000. godine umro je princ Tomislav Karađorđević, sin kralja Aleksandra I od Jugoslavije, prvi pripadnik kraljevske dinastije koji se posle Drugog svetskog rata vratio u otadžbinu. Prilikom sahrane četiri dana docnije u porodičnoj grobnici Karađorđevića u crkvi Svetog Đorđa na Oplencu okupilo se nekoliko desetina hiljada ljudi.

 

 

Danas je četvrtak, 12. jul, 194. dan 2012. Do kraja godine ima 172 dana.

1536. – Umro je holandski humanista Erazmo Roterdamski, koji je znatno uticao na nemačku reformaciju, a u delima je satirično prikazao društvo, u prvom redu rimokatoličko sveštenstvo i papu. Reformu crkve zamišljao je kao reformu klera i crkvenih opština a ne kao dogmatsku reformu, zbog čega se nije složio sa Martinom Luterom. Dela: „Domaći razgovori“, „Pohvala ludosti“.

1543. – Engleski kralj Henri VII oženio se šesti put, venčavši se sa Katarinom Par, udovicom lorda Latimera, jedinom suprugom koja ga je nadživela.

1682. – Umro je francuski astronom Žan Pikar, koji je prvi precizno izmerio stepen meridijanskog luka i omogućio tačnije izračunavanje poluprečnika Zemlje. Pokrenuo je 1679. astronomski almanah „Connaissance des Temps“ koji i sada izlazi.

1817. – Rođen je američki pisac Henri Dejvid Toro, jedan od najboljih američkih esejista. Pisao je protiv ropstva, otimačkog rata SAD protiv Meksika od 1846. do 1848. u korist robovlasničkog Juga, propovedao je vraćanje prirodi i duhovnosti. Dela: „Život u šumi“, „Dnevnik“, eseji „Građanska neposlušnost“, „Ropstvo u Masačusetsu“, „Odbrana Džona Brauna“.

1854. – Rođen je američki industrijalac Džordž Istman, jedan od pionira fotografije i filma, osnivač kompanije „Kodak“. Lansirao je 1884. osetljivi fotografski papir, a 1888. jednostavnu foto kameru i potom iste godine celuloidnu filmsku traku prilagođenu kameri.

1869. – Francuski car Napoleon III prihvatio je uvođenje parlamentarnog sistema.

1884. – Rođen je italijanski slikar i vajar Amadeo Modiljani, čija su dela jedinstvena po prepoznatljivoj izduženosti figura. U Parizu je živeo od 1906. do smrti 1920. i jedan je od najznačajnijih predstavnika „Pariske škole“. Najviše je slikao ženske aktove i portrete a u mladosti se bavio i skulpturom.

1892. – Prigodnom svečanošću održanom kod Terazijske česme pušten je u rad Beogradski vodovod. Projekat i probna bušenja bili su delo nemačkog inženjera Oskara Smrekera, iz Manhajma. Iz pet dubokih bunara grad je dobijao oko 65 litara vode u sekundi. Bio je to začetak modernog vodovoda u Beogradu.

1904. – Rođen je čileanski pisac i diplomata Neftali Rikardo Rejes Basoalto, poznat kao Pablo Neruda, najveći liričar Latinske Amerike, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1971. U početku je bio pod uticajem modernista i postromantičara, da bi kasnije prihvatio i slobodnije forme. Kao diplomata je službovao u Burmi, Argentini i Meksiku. Dela: pesničke zbirke „Praznična pesma“, „Suton“, „Dvadeset ljubavnih i jedna očajna pesma“, „Pokušaj beskonačnog čoveka“, „Boravak na Zemlji“, „Španija u srcu“, „Treći boravak 1935-1945“, „Opšta pesma“, „Grožđe i vetar“, „Elementarne ode“.

1906. – Francuski artiljerijski kapetan jevrejskog porekla Alfred Drajfus – lažno optužen 1894. da je Nemačkoj izdavao vojne tajne i potom osuđen na doživotnu robiju – rehabilitovan je, vraćen u vojsku i unapređen u čin majora.

1910. – U avionskoj nesreći poginuo je engleski proizvođač automobila i pilot Čarls Stjuart Rols, koji je sa Frederikom Henrijem Rojsom 1906. osnovao kompaniju za proizvodnju automobila „Rols-Rojs“. Rols je prvi pilot koji je – u junu 1910. – preleteo Lamanš u oba pravca bez zaustavljanja i prvi britanski pilot koji je izgubio život u avionskom udesu.

1920. – Panamski kanal prokopan između Atlantskog i Tihog okeana zvanično je otvoren, šest godina pošto je kroz njega prošao prvi brod.

1933. – Rođen je Donald Vestlejk, izuzetno plodan američki autor detektivskih romana. Često je pisao pod različitim pseudonimima (najčešće kao Ričard Stark) ukupno više od 100 romana od kojih je nekoliko adaptirano u filmske hitove („Point blank“, „Naplata duga“, „Prevaranti“). Osim ozbiljne kriminalistike, oprobao se i u komičnom kriminalističkom žanru kao i u naučnoj fantastici. Druga dela: „Plaćenici“, „Vreme za ubijanje“, „361“.

1936. – Svečano je otvoren Zoološki vrt u Beogradu. Smešten je unutar beogradske tvrđave na prostor „Malog Kalemegdana“ gde se nalazi i danas. Presudnu ulogu prilikom njegovog zasnivanja imao je Vlada Ilić, poznati trgovac i industrijalac, gradonačelnik Beograda od 1935. do 1939. U početku, zauzimao je nešto preko 3,5 hektara, da bi već 1941. zauzimao prostor od preko 14 hektara, nakon rata sveden je na današnjih 7 hektara. Prvi upravnik bio je inženjer Aleksandar Krstić. Vrt je strahovito stradao prilikom bombardovanja u Drugom svetskom ratu, i nemačkih 1941. i savezničkih 1943/4.

1941. – Sovjetski Savez i Velika Britanija potpisali su u Drugom svetskom ratu u Moskvi ugovor o uzajamnoj pomoći i zajedničkoj borbi protiv Nemačke.

1941. – U Cetinju je u Drugom svetskom ratu, na skupštini crnogorskih separatista, proglašena „suverena i nezavisna“ Crna Gora pod italijanskim protektoratom. Već narednog dana, izbila je pobuna protiv okupatorskih snaga i njihovih sledbenika koji su od početka bili protivnici zajedničke srpske i jugoslovenske države.

1960. – Francuska je priznala nezavisnost dotadašnjih kolonija u Africi – Dahomeja (danas Benin), Nigera, Gornje Volte (danas Burkina Faso), Obale Slonovače. Te zemlje su bile sastavni deo Francuske Zapadne Afrike. Kao i Čada, Centralnoafričke republike i Konga – bivšeg Francuskog Konga – koje su bile sastavni deo Francuske Ekvatorijalne Afrike.

1979. – Gilbertova Ostrva u Tihom okeanu stekla su nezavisnost u okviru Britanskog komonvelta pod nazivom Republika Kiribati, posle 87 godina britanske kolonijalne uprave.

1993. – Zemljotres je na severu Japana aktivirao je klizišta i pokrenuo džinovske morske talase (Cunami), usmrtivši oko 200 ljudi.

1996. – Britanski prestolonaslednik princ Čarls i princeza Dajana sporazumeli su se o uslovima razvoda, okončavši brak posle 15 godina.

1997. – Kubanska vlada je posle laboratorijskih ispitivanja potvrdila da su autentični posmrtni ostaci legendarnog gerilskog vođe Ernesta „Če“ Gevare, pronađeni u Boliviji i potom prebačeni na Kubu, na osnovu sporazuma vlada dveju zemalja.

1998. – Francuska je pobedom u Parizu u finalu svetskog fudbalskog prvenstva nad Brazilom rezultatom 3:0, prvi put postala prvak sveta u fudbalu.

2000. – U orbitu oko Zemlje ruskom raketom-nosačem „Proton-K“ lansiran je osnovni blok međunarodne kosmičke stanice, proizveden u Rusiji, u kojem će u komfornim uslovima boraviti posade stanice.

2004. – Francuska i Irak obnovili su diplomatske odnose, prekinute posle iračke invazije na Kuvajt 1990.

2005. – Princ Albert II, izdanak 700 godina stare dinastije Grimaldi, ustoličen je kao novi suveren Kneževine Monako. Porodica Grimaldi je u kontinuitetu evropska dinastija sa najdužim periodom vladavine. Smatra se da su poreklom sa Korzike. Monako je jedna od najstarijih evropskih država, mada sa ograničenim suverenitetom.

2006. – Izraelska vojska ušla na teritoriju Libana, pošto je palestinski „Hezbolah“ oteo dvojicu i ubio osmoricu izraelskih vojnika, što je predsednik vlade Izraela Ehud Olmert nazvao „objavom rata“.

Izvor: RTV/Tanjug

Autor: Redakcija
Datum: 11, 07, 2012.