O Titelu
Titel se nalazi kod ušća Begeja u Tisu, nedaleko od mesta gde se Tisa uliva u Dunav, na južnim obroncima Titelske visoravni.
Iznad grada je Titelski breg (110 – 130 m), koja se prostire između Mošorina, Loka, Vilova, Titela i reke Tise. U blizini Titela je i najveća ada na Tisi i Carska bara, jedinstveni prirodni rezervat flore i faune.
Titel je administrativni, privredni i kulturni centar opštine i nalazi se na 50 km od Beograda, 40 km od Novog Sada i 30 km od Zrenjanina. Iz Titela se drumskim, železničkim i rečnim putevima na najbrži način dolazi do velikih urbanih centara, a koridor 10 i koridor 7 – Dunav su naša veza sa Evropom i Svetom.
Opština Titel spada u red privredno nedovoljno razvijenih opština u Vojvodini. Izrazito je zastupljena poljoprivredna proizvodnja koja učestvuje sa 65% u bruto dohodku opštine i to uglavnom sa ratarskom proizvodnjom, a manjim učešćem stočarske i povrtarske proizvodnje.
U opštinskoj industriji privređuje nekoliko manjih i srednjih preduzeća kao što su: fabrika konzervi sa hladnjačom, fabrika metalne galanterije, fabrika plastičnih masa, ciglana, fabrika stolarije, štamparija, proizvodnja čamaca… U skoroj budućnosti u planu je uređenje priobalja reke Tise kod Titela, gde će po projektnom rešenju biti izgrađeno teretno pristanište Luka Titel.
Najstariji pisani podaci o Titelu stari su blizu dva milenijuma, a ime ovog naselja poznato je nešto više od devet vekova. Smatra se da su mu ime dali Huni. Na mestu današnjeg Titela postojala su ljudska naselja veoma davno.
Na bregu iznad Titela svoja naselja imali su Rimljani, Avari, Sloveni, Ugri i Tatari. Za vreme vladavine mađarskog kralja Bele IV oko rimokatoličkog kaptola na bregu podiže se bedem nove tvrđave, koji će tu ostati do kraja XVII veka. U austrijsko-turskim ratovima ova tvrđava je porušena, a materijal je korišćen za obnovu Petrovaradinske i Beogradske tvrđave.
KONTAKT
OPŠTINA TITEL
Predsednik opštine: Milivoj Petrović
Adresa: 21240 Titel, Žarka Zrenjanina 4
Telefon centrale: 021 860-186, 860-165
Web sajt: www.opstinatitel.rs
JAVNA PREDUZEĆA I USTANOVE
JP „PROSTOR“
Titel, Glavna 14
Tel. i faks: 021/860-260
E-mail: jprostor@eunet.rs
Direktor: Vasa Pajić
JKP „KOMUNALAC“
Titel, Glavna 12
Tel. i faks: 021/860-200
E-mail: komtitel@neobee.net
Direktor: Rošulj Radovan
TITEL U BROJKAMA
OPŠTI PODACI
grad/ opština |
Površina (km2) |
Broj naselja |
Broj stanovnika (prema popisu 2002.) |
Titel | 262 | 6 | 17050 |
STANOVNIŠTVO
Vitalni događaji, 2007.
grad/ opština |
Živorođeni | Živorođeni na 1000 stan. | Umrli | Umrli na 1000 stan. | Prirodni priraštaj | Prirodni priraštaj na 1000 stanovnika |
Titel | 143 | 8,7 | 217 | 3,2 | -74 | -4,5 |
Starosna i polna struktura stanovništva
grad/ opština |
Pol | Broj | Ukupno |
Titel | M | 8527 | 17050 |
Ž | 8523 |
Domaćinstva, prema broju članova
grad/ opština |
Ukupno |
Domać. sa 1.član |
Domać. sa 2.član |
Domać. sa 3.član |
Domać. sa 4.član |
Domać. sa 5.član |
Domać. sa 6.član |
Dom. sa 7.član |
Sa 8.i više | Prosečan broj čl. dom. |
Titel | 5419 | 991 | 1248 | 936 | 1221 | 556 | 295 | 108 | 64 | 3,15 |
SOCIJALNA ZAŠTITA
Maloletna lica-korisnici socijalne zaštite, 2007.
grad/ opština |
Ukupno | Ugroženi porodičnom situacijom | S poremećajima u ponašanju | Mentalno zaostali | Ometeni u fizičkom razvoju | S kombinovanim smetnjama | Ostali korisnici socijalne zaštite |
Južnobački okrug |
8065 | 5354 | 1101 | 717 | 249 | 182 | 462 |
Titel | 261 | 109 | 44 | 52 | 27 | 10 | 19 |
Punoletna lica-korisnici socijalne zaštite, 2007.
grad/ opština |
Ukupno | Lica sa poremećajima u ponašanju | Psihički i fizički ometena lica | Materijalno neobezbeđena lica | Nezbrinuta lica | Ostarela lica | Ostala odrasla i ostarela lica |
Južnobački okrug |
15616 | 292 | 3308 | 5145 | 306 | 3028 | 3537 |
Titel | 446 | 4 | 156 | 51 | 114 | 70 | 51 |
STRUKTURA STANOVNIŠTVA PREMA ETNIČKOJ ILI NACIONALNOJ PRIPADNOSTI
Okrug (Broj) | Titel | |
Srbi |
409.988 | 14482 |
Crnogorci |
17.340 | 34 |
Jugosloveni |
15.959 | 318 |
Albanci |
614 | 7 |
Bošnjaci |
123 | 1 |
Bugari |
214 | 16 |
Bunjevci |
315 | 3 |
Vlasi |
15 | – |
Goranci |
366 | – |
Mađari |
55.128 | 902 |
Makedonci |
1.637 | 55 |
Muslimani |
1.646 | 6 |
Nemci |
968 | 15 |
Romi |
6.053 | 229 |
Rumuni |
1.522 | 7 |
Rusi |
408 | 10 |
Rusini |
7.443 | 18 |
Slovaci |
27.640 | 122 |
Slovenci |
725 | 11 |
Ukrajinci |
1.715 | 3 |
Hrvati |
12.040 | 160 |
Česi |
240 | – |
Ostali |
1.541 | 22 |
Neopredeljeni |
17.470 | 395 |
Regionalna pripadnost |
4.676 | 79 |
Nepoznati |
7.880 | 158 |
Ukupno |
593.666 | 17050 |
ZAPOSLENI 2007. (GODIŠNJI PROSEK)
grad/ opština |
Ukupno zaposleni | Zaposleni žene % | Zaposleni u preduzećima, ustanovama i organizacijama | Lica koja samostalno obavljaju delatnost |
Južnobački okrug |
213449 | 43,0 | 142150 | 71299 |
Titel | 1712 | 38,7 | 1314 | 398 |
Zaposleni po sektorima delatnosti 2007.
grad/ opština |
Ukupno | Poljopr., šumarstvo i vodoprivreda | Ribarstvo | Vađenje ruda i kamena | Prerađivačka industrija | Proizvod.el. energ., gasa i vode | Građevi-narstvo |
Južnobački okrug |
142150 | 8516 | 199 | 1119 | 34874 | 2822 | 10392 |
Titel | 1314 | 367 | 0 | 0 | 252 | 53 | 39 |
grad/ opština |
Trgovina | Hoteli i restor. |
Saobr. veze i skladištenje |
Finan. posred. |
Nekretnine i iznajmlji-vanje | Državna uprava i socijalno | Obrazov. | Zdravstveni i soc.rad |
Južnobački okrug |
21381 | 1348 | 8869 | 4044 | 8169 | 6050 | 13051 | 14863 |
Titel | 73 | 0 | 82 | 2 | 5 | 85 | 259 | 92 |
Nezaposlena lica Stanje 31.12. 2007.
grad/ opština |
Ukupno | Prvi put traže zaposlenje | Bez kavlifikacija | Žene | |||
Svega | % | Svega | % | Svega | % | ||
Južnobački okrug |
64138 | 31662 | 49,4 | 25226 | 39,3 | 34553 | 53,9 |
Titel | 1700 | 939 | 55,2 | 764 | 44,9 | 777 | 45,7 |
Turizam
Zahvaljujući svom prirodnom položaju, teritorija opštine raspolaže izuzetnim turističkim prirodnim motivima. Okružena sa dve reke, Dunavom i Tisom u koju se ovde uliva Begej, pored kojih se pruža širok šumski pojas, bogatog ribljeg fonda u rekama i divljači u šumama su dobar preduslov za razvoj turizma. Sa Titelskog brega, kao najviše tačke u Bačkoj, pruža se pogled na Banat na istoku i na Frušku goru – Srem na jugu. Ostrva u Tisi i Dunavu koja su i danas prirodno nedirnuta, predstavljaju posebnu atrakciju. Zbog nedirnute prirode u ovim predelima se i danas mogu sresti retke i zaštićene životinjske vrste, kao što su: orao krstaš, orao jastreb, orao belorep i stepski mišar. Ove vrste grabljivica, zbog svoje retkosti, mogu se smatrati izuzetno lepim i dragocenim primercima za ovaj kraj. U ritskom području, području pored reka, legu se u manjim ili većim kolonijama razne vrste čaplji (bela, žuta, siva, riđa čaplja), rode, kormorani i ostale močvarice. U rukavcima reka, barama i kanalima rastu barske ruže – beli, žuti i sitni lokvanj – koji su zaštićene biljke na teritoriji Vojvodine. Posebnu draž čine predeli prekriveni trskom.
ARHEOLOŠKA NALAZIŠTA
TITELSKI BREG – KALVARIJA
Titel
Mesto na kome se nalazio stari titelski grad. Nažalost, ovaj grad je u austrijsko-turskim ratovima 1699. godine, do temelja srušen. Postoji namera da se na osnovu skica iz muzeja u Beču, napravi replika ovog grada. Arheološka istraživanja je obavio Republički zavod za zaštitu spomenika kulture.
FEUDVAR
Mošorin
Ovo nalazište su ostaci praistorijskog naselja. Istraživanje su vršili Vojvođanski muzej i muzej iz Berlina. Nažalost, zbog nedostatka sredstava, ovo nalazište je konzervirano zatrpavanjem da se ne bi oštetilo. Ukoliko se stvore povoljniji finansijski uslovi, plan je da se nastave dalji arheološki radovi.
SEOSKI TURIZAM
ETNO KUĆA BOGOJEVIĆ
Titel, Ribarska 1a
Tel/fax: 021/862-029; 063/833-47-74
Bogata zbirka eksponata koji dočaravaju kako se nekada živelo. Objekat je zatvorenog tipa i obavezna je prethodna najava. Postoji mogućnost degustacije domaćih proizvoda, organizovanje raznih manifestacija, kupovina suvenira…
RIBOLOVNI TURIZAM
TISA KOD MOŠORINA
Mošorin
Tel/fax: 021/4780-360
Deo Tise od ’’Drvenog vira’’ (28. km) do Mošorina (21. km) spada u najbogatije ribolovne vode rečnih tokova vojvođanskih reka. Na 28. km možete pecati sve vrste krupnih riba. Od 21. do 24. km desne obale su panjevi uz obalu i možete loviti krupnog šarana. Od 24. do 28. km ista situacija je na levoj obali. Krupnu deveriku i protfiša možete uvek uhvatiti, pa se retko ko vraća bez ribe sa ovih terena. Dozvola: Ribolovački savez Vojvodine.
RELIGIOZNI TURIZAM
- CRKVA SVETOG JOAKIMA I ANE – Šajkaš
- CRKVA SVETOG PROROKA ILIJE – Lok
- CRKVA USPENJA PRESVETE BOGORODICE – Titel
- CRKVA VELIKOMUČENIKA STEFANA DEČANSKOG – Vilovo
- RIMOKATOLIČKA CRKVA – Titel
- RIMOKATOLIČKA CRKVA – Lok
- SRPSKA PRAVOSLAVNA CRKVA – Mošorin
VIŠE INFORMACIJA:
OPŠTINA TITEL
Tiltel, Glavna 1
Telefon: 021 860-396, 860-186
Web sajt: www.opstinatitel.rs
Infrastruktura
Opština Titel se nalazi u srcu Vojvodine na ušću Tise u Dunav. Teritorija opštine zauzima površinu od 263,5km2 i obuhvata 6 naseljenih mesta: Titel, Lok, Vilovo, Gardinovci, Šajkaš i Mošorin. Titel, grad na tri reke, leži na desnoj obali reke Tise. Tu se reka Begej uliva u Tisu, a 9 km južno, Tisa se uliva u Dunav. U neposrednoj blizini Titela nalazi se Carska bara, jedinstveni prirodni rezervat flore i faune.
Titel je administrativni, privredni i kulturni centar opštine i nalazi se na 50 km od Beograda, 40 km od Novog Sada i 30 km od Zrenjanina.
Iz Titela se drumskim, železničkim i rečnim putevima na najbrži način dolazi do velikih urbanih centara, a koridor 10 i koridor 7 – Dunav su naša veza sa Evropom i Svetom.
Saobraćajna infrastruktura 2007. / km
grad/ opština |
Ukupno | Magistralni | Regionalni | Lokalni |
Južnobački okrug |
1214 | 317 | 521 | 376 |
Titel | 48 | – | 31 | 17 |
Prednosti investiranja:
- Sporazum o slobodnoj trgovini sa Rusijom i zemljamama jugo-istočne evrope
- Povoljan geografski položaj
- Raznolikost dažbinskih stopa
-
Organizovana podrška za investitore kroz saradnju sa:
- Privrednim komorama;
- Nacionalnom službom za zapošljavanje;
- Fondom za podršku investicija (VIP);
- Agencijom za strana ulaganja i promociju izvoza Republike Srbije (SIEPPA)
Komparativne prednosti opštine Titel u odnosu na druge su:
- Besplatno građevinsko zemljište;
- Izgrađena infrastruktura;
- Neposredna blizina plovnih reka ( Dunav-Tisa-Begej );
- Najveći aerodrom C klase na Balkanu;
- Saobraćajna povezanost sa velikim gradovima ( Beograd-Novi Sad- Zrenjanin);
- Mogućnost saradnje sa lokalnim dobavljačima u oblasti poljoprivrede, mašinske prerade i proizvodnje odnosno prerade plastičnih masa;
- Ekološki čista sredina (proizvodnja zdrave hrane);
- Efikasna i brza administracija;
- Prisutnost banaka (Banka Intesa, Metals banka, Vojvođanska banka);
- Kvalifikovano, mlado i povoljno tržište radne snage.
Obrazovanje
PREDŠKOLSKE USTANOVE
- PREDŠKOLSKA USTANOVA „Plavi čuperak“, Titel
OSNOVNE I SREDNJE ŠKOLE
- OŠ „SVETOZAR MILETIĆ“ osnovna škola, Titel;
- OŠ „ISIDORA SEKULIĆ“ osnovna škola, Šajkaš;
- Srednja tehnička škola „MILEVA MARIĆ“ Titel;
OBRAZOVANJE U BROJKAMA
grad/ opština |
Pol | Ukupan broj | Bez školske spreme | 1-3 razreda osnovne škole | 4-7 razreda osnovne škole | Osnovno obraz. | Srednje obraz. |
Više obraz. |
Visoko obraz. |
Titel | M | 6932 | 245 | 120 | 1228 | 1864 | 3095 | 174 | 143 |
Ž | 7082 | 748 | 249 | 1713 | 1996 | 2101 | 147 | 103 | |
S | 14041 | 993 | 369 | 2941 | 3860 | 5196 | 321 | 246 |
Redovne osnovne i srednje škole, 2006/2007. – kraj školske godine.
grad/ opština |
OSNOVNE ŠKOLE | SREDNJE ŠKOLE | ||||||
Ukupno | Odeljenja | Učenici | Ukupno | Odeljenja | Učenici | |||
Svega | Završili školu | Svega | Završili školu | |||||
Titel | 6 | 82 | 1469 | 193 | 1 | 17 | 433 | 111 |
Specijalne škole i škole za odrasle, 2006/2007. – kraj školske godine.
grad/ opština |
SPECIJALNE ŠKOLE | |||
Ukupno | Odeljenja | Učenici | ||
Svega | Završili školu | |||
Titel | 3 | 10 | 68 | 6 |
Ustanove za decu predškolskog uzrasta 2007/2008 školske godine
grad/ opština |
Ustanove, ukupno |
Deca korisnici | Prema dužini dnevnog boravka | Deca koja borave besplatno | ||
do 5 č. | 9-11 č. | preko 11 č. | ||||
Titel | 7 | 275 | 232 | 43 | – | 50 |
Jaslice | 1 | 96 | 53 | 43 | – | 30 |
Vrtići | 6 | 179 | 179 | – | – | 20 |
Kultura
U Titelu nas dočekuje: uređena plaža, udoban i opremljen hotel „Tisa“, hotel „Anker“, čarda „Alas“ sa tradicionalnom domaćom kuhinjom i ljubaznim osobljem, sportski tereni, mogućnost kampovanja pored reke Tise, šetalište pored reke u kombinaciji sa posetom galeriji Stojana Trumića, rodnoj kući Mileve Marić – Ajnštajn, Etno kući „Bogojević“ i bogati lovni i ribolovni tereni.
MANIFESTACIJE
MAJ – SMOTRA ĆIRILIČKE PISMENOSTI, Narodna biblioteka ''Stojan Trumić'' (Na dan slovenske pismenost (Sveti Ćirilo i Metodije), 24. maja u Narodnoj biblioteci ''Stojan Trumić'' u Titelu, okupljaju se đaci osnovnih i srednjih škola koji se školuju na bugarskom, rusinskom, ruskom i srpskom jeziku, i pišu ćirilicom. Na smotri učestvuju đaci iz 52 osnovne i srednje škole iz Srbije, Bosne i Hercegovine i škole pri ambasadi Rusije u Beogradu.);
JUN – DEČIJI KARNEVAL, Opština Titel (U čast završetka školske godine, održava se dečiji karneval za učenike osnovnih škola sa teritorije opštine Titel i susednih opština. Cilj manifestacije je da se u veselju i kroz maske proslavi završetak školske godine. Ova manifestacija održava se po osmi put).;
JUL – TITELSKI KOTLIĆ, Udruženje sportskih ribolovaca (Opštinsko takmičenje u kuvanju riblje čorbe. Opština Titel je smeštena na obalama dveju reka – Dunava i Tise, poznata po svojim alasima. Najveći specijalitet titelskih alasa je riblja čorba. Nekada se za kuvanje riblje čorbe koristila tiska voda. Nastavljajući tradiciju kuvanja riblje čorbe, u Titelu se svake godine organizuje opštinsko takmičenje u kuvanju riblje čorbe.);
AVGUST – PEČURKIJADA – Lok, Mesna zajednica Lok i Ekološko društvo ''Forland (Pečurkijada na jedan poseban način predstavlja naselje Lok i njegovo usmerenje na održavanju ekološkog i životnog prostora, a ujedno pokušava da to prenese i na druge ljude. Održava se svake godine 02. avgusta na dan seoske slave Svetog Ilije. Cilj Pečrkijade je povezivanje ljudi sa prirodom i promovisanje naselja Lok i opštine Titel, kao etno turističke destinacije.);
AVGUST – VELIKOGOSPOJINSKE SVEČANOSTI, SO Titel (Održavaju se od 23. – 30. avgusta u Titelu. U toku ovih sedam dana održavaju se razne manifestacije kulturnog sadržaja vezane za baštinu naroda i narodnosti koji žive na teritoriji optine Titel: pesničke večeri, književne večeri, smotra folklora, smotra narodnog stvaralaštva, baletske večeri, dramski programi, narodni običaji, likovne izložbe i izložbe fotografija.);
SEPTEMBAR – ETNO SKUP ''STVARALE SU I STVARAJU NAŠE VREDNE RUKE'', SO Titel (Cilj ove manifestacije je da se promovišu etno običaji, tradicionalna hrana i pića, ručni radovi, tradicionalne igre i ples svih 19 nacija koji žive na teritoriji opštine Titel. najuspešniji takmičari predstavljaju opštinu Titel na raznim etno takmičenjima u Srbiji i inostranstvu.);
KULTURNE INSTITUCIJE I USTANOVE:
NARODNA BIBLIOTEKA ''STOJAN TRUMIĆ''
Adresa: Maršala Tita 15, Titel
tel: 021/860-185 Tel : 021/ 780-168
Privreda
Opština Titel spada u red privredno nedovoljno razvijenih opština u Vojvodini. Izrazito je zastupljena poljoprivredna proizvodnja koja učestvuje sa 65% u bruto dohodku opštine i to uglavnom sa ratarskom proizvodnjom, a manjim učešćem stočarske i povrtarske proizvodnje.
Opština i region imaju sve preduslove za stabilnu i profitabilnu poljoprivrednu proizvodnju. Izrazite su mogućnosti za doradu i preradu poljoprivrednih proizvoda. Uz značajna ulaganja poljoprivreda bi mogla postati jedan od najznačajnijih pokretačkih faktora u razvoju opštine.
Poljoprivredna površina prema načinu korišćenja, 2007
grad/ opština |
Ukupno | Oranice i bašte | Voćnjaci | Vinogradi | Livade | Pašnjaci |
Južnobački okrug |
541480 | 509403 | 4148 | 3569 | 9337 | 15023 |
Titel | 35849 | 33299 | 68 | 120 | 495 | 1867 |
U opštinskoj industriji privređuje nekoliko manjih i srednjih preduzeća kao što su: fabrika konzervi sa hladnjačom, fabrika metalne galanterije, fabrika plastičnih masa, ciglana, fabrika stolarije, štamparija, proizvodnja čamaca… U skoroj budućnosti u planu je uređenje priobalja reke Tise kod Titela, gde će po projektnom rešenju biti izgrađeno teretno pristanište Luka Titel. Specifičan geografski položaj Titela ovo mesto čini potencijalnim središtem nautičkog turizma.
Preduzeća, ustanove i druga pravna lica prema oblasti delatnosti, 30.06.2009. godine
okrug/ opština |
Indus. i rudarstvo |
Poljoprivreda i ribarstvo | Gradevin. |
Saob. i veze |
Trgovina |
Ugost. i turizam |
Južnobacki okrug |
748 | 319 | 275 | 146 | 1698 | 162 |
Titel | 7 | 11 | 1 | 1 | 4 | 1 |
Ukupno |
Zanatstvo i usluge |
Stamb. komunalne delatnosti |
Finansijske i dr. usluge |
Obrazov. i kultura | Zdravstvo i socijalna zaštita | Društveno politicke organizacije |
21286 | 62 | 32 | 695 | 2344 | 174 | 4932 |
257 | 3 | 4 | 3 | 57 | 4 | 89 |
Ukupna površina industrijskih zona od oko 300 ha nalazi se na nekoliko lokacija u Titelu. Do ovih zona se brzo i lako dolazi jer su direktno povezane putevima, železnicom i plovnim rekama, sa velikim nacionalnim centrima-Beogradom, Novim Sadom i Zrenjaninom. Slobodna industrijska zona na lokaciji Blok 65 je veličine 50 ha i opremljena je kompletnom infrastrukturom.
Investicije
Autor: Rade Aničić
Datum: 03, 07, 2010.