Baletski igrač i koreograf svetskog ugleda, rođen je u Titelu
Stevan (Ištvan, Pišta) Grebeldinger, poznat u svetu pod umetničkim imenom Stevan Grebel rođen je 22. juna 1936. u Titelu. Rodio se i odrastao je u kući dede po majci, Ištvana Belika, u današnjoj ulici 29. novembra 19 [najnovija Dositejeva ulica]. Majka mu je bila Eva Ana, a otac Jožef Grebeldinger, pinter-bačvar koji se u Titel doselio iz Perleza. Kao i mnogi Titeljani i on je tokom rata i posle njega radio na mostu. Bio je cenjeni radnik i čovek koji je bio uvažavan i poštovan. Eva Ana i Jožef imali su troje dece. Najstariji Josif (Jožef, Pucika, Bobek) dobio je ime po ocu, a među vršnjacima zapamćen je kao ponajbolji fudbaler. Igrao je u Novom Sadu u Slaviji i još nekim klubovima gde je dobio nadimak Bobek, po nekada odličnom fudbaleru Partizana i reprezentacije. Stevan je dobio ime po dedi. Ružica je bila cenjeni službenik u Novom Sadu u kome, kao i brat Josif živi i danas [1997].
Grebeldingerovi su se iselili iz Titela u Novi Sad 1946. da bi školovali decu. Stevan je onde učio balet kod Debeljakove, i nastupao u baletu Srpskog narodnog pozorišta. Studije baleta nastavio je u Beogradu. Veoma talentovanog, angažovali su ga u baletu beogradskog Narodnog pozorišta gde je 1954-7. nastupao kao solista sa Jovankom Bjegojević i Dušankom Sifnios. Izrazito igrački svoj i osoben, u beogradskom baletu ostvario je lepe umetničke domete. Skladne, visoke i vitke figure i precizne tehnike, urođene elegancije, izvrsno je igrao klasične baletske uloge sa dramskim izrazom.
U svet se Stevan Grebel otisnuo 1957-8, kada je postao prvi igrač Nemačke opere na Rajni u Dizeldorfu, zatim se usavršavao u Parizu kod Olge Preobraženske i onde nastupao u trupi Markiza de Kijave kao prvi igrač sa Kolet Maršan i jednom od najvećih balerina u svetu Rozelom Hajtauer. U trupi Ljudmile Čerine igrao je 1959-63. na gostovanjima u Engleskoj, Španiji, Italiji, Belgiji i Nemačkoj. Posebno je postigao uspehe igrajući sa Čerinom u Moskvi i Petrogradu. Tokom tog gostovanja nastavio je usavršavanje kod baletskih pedagoga Jermolajeva, Meserera, Lavrovskog, Puškina i Dudinske. Sa Čerinom je nastupio u filmu Bure baruta Žana Renoara i u filmu Ljubavnici iz Teruela Rajmona Ruloa, koji je 1962. bio na Kanskom filmskom festivalu. Nastupao je i na televizijama u Francuskoj, Engleskoj, Nemačkoj, Italiji i Belgiji.
Od 1963. nastavlja karijeru u Sjedinjenim Državama. Na početku je prvi igrač nacionalnog baleta u Vašingtonu gde je radio sa Frederikom Frenklinom i Žoržom Balanšinom. Osnovao je potom svoju baletsku trupu u San Dijegu u kojoj je postavljao klasične i moderne balete. Od 1970. je koreograf i predavač na univerzitetima Pensilvanija, Vašington, San Dijego i drugima. Od 1971. je profesor baleta i koreografije na univerzitetu u Birmingemu (Alabama). U svojoj karijeri postavio je Stevan Grebel preko šezdeset baleta, i klasičnih i modernih. Dobitnik je mnogobrojnih nagrada i kao igrač i kao koreograf u Jugoslaviji, Francuskoj, Belgiji, Italiji i Sjedinjenim Državama.
U Novom Sadu je Stevan Grebel 25. novembra 1988. postavio balet Kleopatra na muziku Bazila Polidorisa. Taj balet postavio je 1993-4. i za Igrački teatar iz Harlema u Njujorku. Valja još pomenuti da je 1990. u Moskvi postavio Adagio lento kojim je Nina Semizorova obeležila 25-godišnjicu umetničkog rada.
Stevan Grebel, Grebeldinger, najveći je umetnik rođen u Titelu.
Lit.: Milica Zajcev, Igra što život znači, Beograd, 1994, 111-3.
(Titel Danas, 25. decembar 1997.)
Posetite: www.grebeldance.com
Autor: Lazar Čurčić
Datum: 05, 02, 2008.