Najduža autohtona reka Vojvodine
Jegrička je „pupčana vrpca bačkih močvara sa rekom Tisom“ kaže pesnik. Ona ima obale, mostove, ustave, pritoke, ima uvor, a nema izvor. Iz panonske utrobe kroz trstike i rogoze lenjo se provlači. I sve tako, od Stapara i Tovariševa kroz još 35 sela do „debele“ Tise.
Sliv Jegričke pripada južnom delu velikog panonskog basena u Bačkoj. Proteže se u dužini od 100 kilometara i prosečne je širine oko 14 kilometara, paralelno sa tokom Dunava na zapadu i jugu i na severu uporedo sa Velikim bačkim kanalom. Sliv je omeđen linijom Stapar – Odžaci – Gajdobra – Rumenka – Rimski šančevi – Đurđevo na jugu i jugozapadu i na severu linijom Mali Stapar – Ruski Krstur – Nadalj – Čurug prema istoku do ušća u Tisu.
S obzirom da Jegrička nema klasičnog izvorišta vodotok se formira od dva kraka, severnog i jugozapadnog koji se kod Despotova spajaju i tu nastaje pravi tok u dužini od 65 kilometara. Tok Jegričke je, verovatno, prvi put prikazan na karti iz 1769. godine.
Jegrička ima svoje pritoke, koje su, zapravo, depresije što sakupljaju vodu sa slivnog područja. Od njih je najznačajnija depresija Mala bara (22 km) koja nastaje kod Bačkog Jarka, a u Jegričku se uliva kod Žablja. U novije vreme čovek je kopanjem kanala izmenio prirodni sliv Jegričke i njenog vodotoka. Izgraadnjom hidrosistema DTD u južnoj Bačkoj potpuno je izmenjen prirodni režim voda. Jegrička je najznačaniji vodotok na bačkoj lesnoj terasi. O imenu bih samo kao pretpostavku. U Šajkaškoj su postojala dva toponima koja bi mogla da budu povezana sa imenom Jegričke. Jedan je u vezi sa naseljem iz vremena Arpadovaca koje se nije održalo a zvalo se Egreš, i naučnici su ga smestili u okolinu Žablja. Drugi je predijum Jegriš u žabaljskoj opštini površine od 400 jutara. (Predijumi su prekobrojne zemljišne parcele u Šajkaškom bataljonu koje se nisu nalazile u privatnom posedu).
Pojegričje kao ljudsko stanište bilo je zanimljivo od najstarijih vremena. Prva stalna prebivališta u slivu Jegričke su iz mlađeg kamenog doba (neolita). Arheološka nalazišta iz ovog vremena su Donja Branjevina kod Deronja, Nove njive kod Žablja, zatim kod Odžaka, Temerina i drugde.
Tokom gvozdenog doba kao prvi narod pojavljuju se, po jednima, Kimerijci, a po drugima to su Agatirsi, preci Dačana. Iz ovog vremena su nekropole kod Čuruga i Doroslova. Romljani nisu prelazili Dunav u Bačku, pa tako nisu dolazili ni u Pojegričje, ali su Rimljani krajem 2. veka n.e. i kasnije imali podanike u sarmatskom plemenu Jaziga i otuda za onaj veštački rov ime „rimski šanac“. U Velikoj seobi naroda Panoniju pohode Huni, Gepidi, Avari… Sloveni su se pojavili u 6. veku. Slovene koji su ostali na prostorima Panonije smatraju Srbima ili bar precima Srba. Mađari se doseljavaju 895-6. pod vođstvom Arpada. Srbi sa Balkana u većem broju se doseljavaju u južnu Ugarsku posle Kosovskog boja. Turci su potpuno ovladali Bačkom 1542. godine. Od 1699. (Karlovački mir) Bačka je u sastavu Austrije. Počinje organizovana kolonizacija Nemaca, Mađara, Slovaka, Rusina i drugih. U slivu Jegričke Nemci prvo naseljavaju Rumenku, potom Futog. I druga mesta. Prvi Mađari u Pojegričju (Doroslovo) naseljavaju se 1752. godine. U isto vreme doseljavaju se i prvi Slovaci (Kulpin i Bački petrovac. Desetak rusinskih porodica se doselilo 1747. u Ruski Krstur.
U 37 naselja Pojegričja, prema popisu iz 1991. bilo je 160.667 stanovnika. Srba je 62 %, Mađara 8,8 %, Rusina 4,4 %, Slovaka 12,8 %, Slovaka 12,8 % i ostali 12%. Najveća naselja, prema istom popisu, u Pojegričju su Temerin (16.911 st.), Odžaci (10.567) i Čurug (8.987).
Među vodenim biljkama Jegričke registrovano je 14 vrsta i moguće ih je sačuvati samo povećanom zaštitom od zagađivanja vodotoka. Od životinja registrovani su vodozemci, gmizavci i sitni sisari. Na području Jegričke do sada je registrovano 114 ptičjih vrsta. Stalno je nastanjeno 48 vrsta, 51 vrsta gostuje leti, a 7 zimi i u preletu je 8 vrsta ptica. Ovi podaci se ne mogu uzeti kao konačni, s obzirom da je Pojegričje nedovoljno istraženo.
Autor: Dragan Kolak
Datum: 01, 07, 2007.